Op 16 april 2024 verscheen het nieuwste boek van Salman Rushdie, genaamd ‘Mes’. Het is een bijzonder boek. Salman Rushdie schreef dit boek namelijk over de moordaanslag in 2022 die hij overleefde. De aanslag gebeurde met een mes, vandaar de toepasselijk titel. Het resultaat van die aanval is dat hij blind is geworden aan één oog en één hand niet langer kan gebruiken. Aangezien de moordaanslag gelinkt was aan de vrije meningsuiting en het recht om te zeggen en schrijven wat je wil, was dit boek een zeer geschikt boek van de week.
Salman Rushdie is een Brits-Amerikaans schrijver met een Indiase afkomst. Hij schrijft vooral fictie dat zich meestal afspeelt in India. Zijn bekendste boeken zijn ‘Middernachtskinderen’ en ‘De Duivelsverzen’. Sinds 1984 schreef hij 24 boeken, vooral fictie maar ook een aantal non-fictie-boeken. Hij won verschillende prijzen zowel voor individuele romans als voor zijn hele oeuvre.
De aanslag in 2022 was niet de eerste aanslag die hij overleefde. Het blijft bizar dat een schrijver (van fictie nota bene) moet vrezen voor zijn leven. De oorzaak ligt in een fatwa die werd uitgesproken door de Iraanse geestelijke leider Khomeini in 1989 waardoor islamieten wereldwijd de opdracht kregen de schrijver te doden. De fatwa kwam er na het verschijnen van het boek De Duivelsverzen. Ik begrijp niet helemaal waarom de fatwa nodig was. Ik heb het boek zelf niet gelezen, moet ik ooit nog eens doen, alhoewel het waarschijnlijk niet mijn type boek is. Volgens wikipedia is er in het boek sprake van twee Indiase acteurs die uit een vliegtuig vallen en transformeren in respectievelijk een aartsengel en een duivel. Bovendien zitten er veel verwijzingen in naar tegenstellingen en immigratieproblematiek. Voor mij lijkt het al te ingewikkeld en te veel symboliek.
Voor de moslims was het schijnbaar wel duidelijk. Blijkbaar heeft de schrijver met de verwijzing naar duivelsverzen uit de Koran, een taboe doorbroken. De inhoud is volgens moslims godslastering. En dat is dan genoeg om het leven van de schrijver te bedreigen. Na de eerste mislukte aanslag in 1989, dook de schrijver 10 jaar onder en daarna kreeg hij politiebescherming. Hoewel de fatwa in 1998 werd ingetrokken door de toenmalige Iraanse president, bleef de dreiging bestaan. Voor de aanslag in 2022 werd er eerder een vertaler vermoord en een uitgever verwond bij een aanslag.
Hoewel verschillende islamitische regimes de fatwa verwierpen, blijven heel wat islamieten erin geloven (vermoedelijk vaak zonder dat ze het boek hebben gelezen). Er zijn premies op het hoofd van de schrijver gezet door onder andere een Iraanse stichting. De roman is in verschillende landen verboden.
Mes was een boek dat Rushdie moest schrijven om te kunnen verder gaan met zijn leven. Dit boek was niet zijn eerste autobiografische boek. Met Joseph Anton (2012) schreef hij een autobiografische roman over wat er gebeurde na de fatwa-uitspraak. Dit lijkt me ook interessante lectuur misschien dat ik die ook nog eens oppik.
Mijn review over ‘Mes’ kan je hier lezen op 28 augustus 2024.
👍👍😊