Op deze laatste experimentele woensdag schrijf ik voor het eerst en voor het laatst iets over politiek op deze blog. De reden voor dit ongepast uitstapje heeft te maken met het feit dat ik in 2024 zelf kandidaat ben voor de federale kamerverkiezingen. Het leek me wel een goed moment om daar wat toelichting bij te geven.
Op 9 juni is het weer zover, dan mogen we met z’n alleen gaan stemmen voor de mensen die ons de komende 5 jaar gaan vertegenwoordigen. Weet jij al wie jou mag vertegenwoordigen in het federale parlement? Fantastisch! Ga vooral voor die persoon of die partij stemmen. Heb je geen idee? Dan is deze blog misschien wel een interessant nadenkertje.
Wat is Partij Blanco?
Deze partij is opgericht door een aantal mensen die zich niet meer vertegenwoordigd voelen door de huidige politiek partijen. Wanneer je in die situatie zit, kun je een aantal dingen doen:
- niet gaan stemmen
- blanco stemmen
- en als je op papier stemt: ongeldig stemmen
Het probleem met elk van deze acties is dat je dan in feite aangeeft dat je je aansluit bij de rest van de kiezers. In totaal waren er in 2019 zo 20% stemmen die geen vertegenwoordiging kregen in het parlement.
Een klein rekenvoorbeeldje: Stel dat er in een kieskring 10 zetels te verdelen zijn en er zijn 100 000 kiezers. Dit betekent dat je om een zetel te halen 10 000 stemmen moet halen (100 000/10). Als er van die 100 000 kiezers 20 000 beslissen om niet te gaan stemmen of blanco te stemmen dan worden er maar 80 000 stemmen verdeeld. In die kieskring van 10 zetels heb je als partij dan maar 8 000 stemmen nodig om een zetel te halen (80 000/10). Met andere woorden, de partijen hebben liever dat je blanco stemt of niet gaat stemmen, dan moeten zij minder mensen overtuigen. En dat lijkt met toch niet echt de bedoeling van democratische verkiezingen… Alles wordt nog eens goed uitgelegd in dit filmpje.
Om hier iets aan te doen neemt Partij Blanco deel aan de volgende federale verkiezingen met maar één standpunt: Kiezers moeten de mogelijkheid hebben om te stemmen voor een niet-toegewezen zetel. Op die manier geef je aan dat er vandaag niemand is die jou kan vertegenwoordigen in het parlement. Je kiest ervoor om je stem te geven aan een niet-toegewezen zetel.
Als je dit toepast op het rekenvoorbeeld van hierboven en die 20 000 stemmen gaan naar een niet-toegewezen zetel, dan dan moeten de partijen nog altijd 10 000 kiezers overtuigen want die 20 000 stemmen zullen ook twee zetels innemen. En die zetels zullen leeg blijven tijdens de legislatuur en dus ook geen kosten met zich meebrengen (geen kamerlid, partijfinanciering, geen parlementaire medewerker).
Partij Blanco wil vooral dat alle kiezers zich kunnen laten vertegenwoordigen in het parlement, liefst door iemand met een programma maar als dat niet kan, door een niet-toegewezen zetel.
Om dit te realiseren moet de partij een aantal obstakels overwinnen:
- Lijstvorming: de partij wil in elke kieskring opkomen maar daarvoor moeten er minstens 7 kandidaten zijn per lijst waarvan de helft vrouwen en de helft mannen
- Deelnemen aan de verkiezing: om te mogen deelnemen aan de verkiezingen moet je ofwel drie handtekeningen krijgen van uittredende parlementsleden ofwel handtekeningen verzamelen van kiezers, afhankelijk van de kieskring gaat het om 200 tot 500 handtekeningen
- Kiesdrempel: Er moet 5% van de kiezers voor je stemmen om een zetel te verwerven (in sommige kieskringen gaat het om meer dan 5%)
- Financiering: Als nieuwe partij is er geen. Dat betekent dat je alle kosten voor campagne zelf moet dragen.
Waarom kies ik voor deze partij?
Op dit moment is er voor mij in België geen enkele partij waar ik mij door vertegenwoordigd voel. Maar ik vind stemmen wel belangrijk en geloof nog steeds in de parlementaire democratie. Stemmen is dan de enige manier (naast betogen) waarop je als burger je stem kan laten horen. Blanco stemmen (geen bolletje kleuren op het formulier) is in de huidige omstandigheden echter zinloos want er gebeurt met die stem niets. Deze stem wordt genegeerd. In tegendeel, het maakt het voor de andere partijen makkelijker om een zetel te verwerven.
Hoewel Partij Blanco met maar één agendapunt misschien niet echt een politieke partij te noemen valt, ben ik wel gecharmeerd door het idee om de verkiezingen iets democratischer te laten verlopen. En er zijn heel veel manieren om dit te doen maar de oprichters van de partij hebben ervoor gekozen om zich te richten op de mogelijkheid om te stemmen voor een niet-toegewezen zetel.
Bovendien is het hun bedoeling om zodra dit doel bereikt is, te stoppen als politieke partij. En er wordt al zo weinig stopgezet in politiek dat ik dat ook leuk vind.
Om de niet-toegewezen zetel mogelijk te maken moet er een wijziging gebeuren in de grondwet. En daar gaan de verkozenen van Partij Blanco zich op richten, en alleen maar daarop. Zij zullen zich dus bij elke andere stemming onthouden van commentaar of van keuze zodat ze al een beetje een ‘niet-toegewezen zetel’ vertegenwoordigen. Het zal de stem van die kiezers ook zichtbaar maken in het parlement. En zij zullen enkel voor stemmen als het gaat om de mogelijkheid van te stemmen voor een niet-toegewezen zetel te installeren. En eens dat gelukt is, ontbindt te partij zich.
Waarom stel ik mijn kandidaat?
Na de vorige verkiezingen was ik heel erg teleurgesteld door de uitslag van de verkiezingen en nog meer door wat er na de verkiezingen gebeurde. Ik wou toen al iets doen maar zag eerlijk gezegd niet in wat aangezien er geen enkele partij nog echt leek te passen bij mij.
De afgelopen maanden had ik dan ook – voor het eerst – geen idee op wie ik zou stemmen bij de verkiezingen van 2024. En ik vind stemmen belangrijk, het is een voorrecht om te mogen stemmen dus ik wil ook steeds bewust gebruik maken van dit recht. Ergens kort voor de zomer leerde ik dan Partij Blanco kennen. En dat opende voor mij perspectieven. Ik las de website en was er al snel van overtuigd dat ik voor hen zou stemmen voor het federaal parlement in juni 2024.
Maar ik en alle anderen kunnen er natuurlijk pas voor stemmen als er voldoende kandidaten zijn. Ik zag op hun website dat ze wel een behoorlijk aantal kandidaten hebben maar op dat moment nog niet genoeg vrouwen om ooit overal een kieslijst te vullen. Na het volgen van een webinar van de partij en het krijgen van de nodige antwoorden, kon ik mij vinden in hun werking en programma en besliste ik om hen te steunen als kandidaat.
En waarom voor West-Vlaanderen begot?
Ik ben natuurlijk geboren en getogen in West-Vlaanderen, ook al woon ik al meer dan 20 jaar in Oost-Vlaanderen. Bovendien hadden ze op de lijst in Oost-Vlaanderen al voldoende vrouwen in de rangen in tegenstelling tot die van West-Vlaanderen. En aangezien ik het vooral belangrijk vind dat ze in zoveel mogelijk kieskringen kunnen opkomen en ook West-Vlamingen voor de partij kunnen stemmen, heb ik me kandidaat gesteld voor West-Vlaanderen.
Dit heeft één groot nadeel: ik kan niet voor mezelf stemmen, dus er is een risico dat ik 0 stemmen haal…
Meer weten?
Benieuwd geworden naar Partij Blanco? Neem dan zeker een kijkje op hun website!