Leren van de groten is één van de manieren om mijn schrijfkwaliteiten te verbeteren. En dat leren doe ik door te kijken hoe zij het doen. Enerzijds lees ik veel van hun boeken maar anderzijds wil ik ook leren van hun gewoontes, hun routines. Bij elke schrijver die ik beter leer kennen, ga ik na wat zij doen om hun schrijfproces te verbeteren. En nu heb ik zelfs een volledig boek gelezen hierover: “Dagelijkse Rituelen. Hoe bekende kunstenaars, schrijvers, filmmakers en andere creatieven werken (van Mason Currey, met bijdragen van Eva Hoeke)”.

Ik kan het boek alvast aanraden. Over elke kunstenaar is er een korte column te lezen dus het zijn zeer korte stukjes vol leukigheidjes. Het was niet zo diepgaand, dus het heeft niet direct het grote ‘aha’-moment opgeleverd maar ik trachtte toch een aantal gemeenschappelijke kenmerken van de schrijvers uit dit boekje te halen.

Ochtendmens of nachtuil?

De meeste schrijvers blijken ochtendmensen. Sommige staan zelfs op wanneer de zon nog lang niet op is – ergens tussen 4 en 6 uur. Anderen houden een ‘normaler’ uur aan en ontwaken tussen 7 en 9 uur. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, schrijvers die ’s avonds of zelfs letterlijk ’s nachts hun meest productieve momenten hebben, maar dat lijkt de minderheid.

Wat mij opvalt, is dat wanneer schrijvers nog een andere job doen, dikwijls in de avonduren schrijven maar van zodra ze de kans krijgen om het zelf te bepalen, hun routines naar ’s morgens verplaatsen. 

Ik voel me helemaal verwant aan de ochtendschrijvers. Dan ben ik het productiefst. ’s Avonds is mijn brein te vermoeid/te lui/te afgeleid om te schrijven.

Afzondering?

Ook in de plek waar de schrijvers hun creatieve hoofden laten werken is er veel verschil. Hoewel de meeste opteren voor een eigen afgezonderde plek zijn er ook schrijvers die hun werk uitvoeren in de chaos van hun living of terwijl ze continu gestoord worden. De meesten hebben dus wel een eigen plek waar de magie plaatsvindt (meestal gewoon een kantoor) en waar ze ofwel niet ofwel beperkt gestoord mogen worden. Bij de meesten gebeurt de creatie in absolute stilte waarbij sommige zelfs ’s nachts schrijven omwille van die stilte. Een enkeling heeft nood aan luide muziek tijdens het schrijven.

Ik heb zelf geen eigen plekje om te schrijven en het maakt me eigenlijk ook niet zo heel veel uit. Ik kan goed schrijven in absolute stilte maar een beetje lawaai in de vorm van muziek of een tv-programma op de achtergrond stoort me eigenlijk niet zo erg. Meestal schrijf ik aan de keukentafel of zoals nu in de zetel met de laptop op schoot, maar ook buiten in het zonnetje kan een schrijfplekje zijn.

Koffie, alcohol, pillen en sigaretten?

De klassieke drank van elke schrijver is duidelijk koffie. Er zijn er maar weinig die functioneren zonder. 

Alcohol is niet zoveel aanwezig als je zou denken uit de legendarische verhalen. Er zijn altijd schrijvers die te diep in het glas kijken en toch nog meesterwerken schrijven maar die lijken in de minderheid. Roken is één van die dingen die ook wel wat schrijvers nodig hebben om te functioneren. Ten slotte zijn amfetamines voor vijf onder hen noodzakelijk om te kunnen functioneren. Dit in combinatie met slapeloosheid (maar liefst 10 schrijvers uit het onderstaande lijstje had daar last van) zorgt voor een cocktail die ik liever niet wil proberen.

Ik schaar me achter de koffieverslaving hoewel ik ook productief kan zijn zonder. Van alcohol ben ik niet vies maar bij het schrijven helpt het me niet. Meestal komt er niet veel zinnigs meer uit na enige glazen alcohol noch op papier noch uit de mond.

Hobby’s?

Standaard heeft iedere schrijver één centrale hobby, namelijk lezen. Voor een zittend beroep zijn er daarnaast opvallend veel bewegende hobby’s. Opvallend is dat schrijvers heel veel wandelen. Daarnaast zijn er nog tuiniermensen, hardlopers, paardrijders, zwemmers, …

Mijn centrale hobby is uiteraard ook lezen. Dat van het bewegen laat ik graag aan anderen over.

Schrijfroutines?

Sommige houden een heel strak schema aan terwijl anderen eerder van het lossere type zijn. Er zijn verschillende schrijvers die kiezen voor een schema, omdat ze anders niet veel klaar zouden krijgen. Velen schrijven een aantal uren per dag, meestal 3 à 4 uur. Maar het varieert van een half uur per dag tot 12 uur. Anderen kijken eerder naar het aantal woorden dat ze per dag realiseren. 2000 is een aantal dat regelmatig terugkomt maar er zijn ook schrijvers die maar 2 goeie zinnen neerschrijven op een dag. En een paar gekken slagen erin om tot 6000 woorden per dag te schrijven. 

Een interessante tip die ik bij verschillende schrijvers terugvond was: stoppen met schrijven als je weet hoe het verhaal daarna verder gaat. Ik probeer nu ook iedere keer te bepalen mijn volgende zin zal zijn. Zo kan ik ik de dag nadien zonder nadenken verder schrijven. 

Over wie ging het?

Een kort overzicht van de (fictie)schrijvers (en dichters, die mogen er ook bij) die ik eruit heb gehaald – en het zijn er nogal veel:

W.H. Auden; Simone de Beauvoir; Thomas Wolfe; Patricia Highsmith; Voltaire; Benjamin Franklin; Jane Austen; Gustave Flaubert; Harry Mulisch; Thomas Mann; Gertrude Stein; Ernest Hemingway; Henry Miller; F. Scott Fitzgerald; William Faulkner; Arthur Miller; Ann Beattie; Ischa Meijer; Günter Grass; Tom Stoppard; Haruki Murakami; Toni Morrison; Joyce Carol Oates; Samuel Johnson; James Boswell; Henry James; Franz Kafka; Bas Heijne; James Joyce; Marcel Proust; Samuel Beckett; Jean Paul Sartre; T.S. Eliot; Henry Green; Agatha Christie;  Somerset Maugham; Graham Greene; Sylvia Plath; John Cheever; W.B. Yeats; Kingsley Amis; Martin Amis; Umberto Eco; Maya Angelou; Truman Capote; Richard Wright; Philip Larkin; Joseph Heller; William Styron; Philip Roth;  Edith Sitwell; John Milton; René Descartes; Johann Wolfgang von Goethe; Friedrich Schiller; George Sand; Honoré de Balzac; Victor Hugo; Charles Dickens; Herman Melville; Nathaniel Hawthorne; Leo Tolstoj; Mark Twain; Vladimir Nabokov; Buckminster Fuller; V.S. Pritchett; John Updike; L. Frank Baum; Knut Hamsun; Ayn Rand; George Orwell; James T. Farrell; Carson McCullers; Jean Stafford; Alice Munro; Jerzy Kosinski; Isaac Asimov; Anne Rice; David Foster Wallace; Stephen King; Marilynne Robinson; Saul Bellow; Jonathan Franzen; Annie M.G. Schmidt; Georges Simenon; Bernard Malamud;